Jonas Amsterdam met NedZink NOIR – BNA Beste Gebouw 2023
“NedZink NOIR-gevelbekleding voor BNA Beste Gebouw van het jaar 2023”
Een stoer gebouw met een warm hart
Het Amsterdamse gebouw Jonas is recent door de vakjury uitgeroepen tot BNA Beste Gebouw van het jaar 2023. Het winnende gebouw is ontworpen door Orange Architects en volgens zijn ‘schepper’ zowel technisch als sociaal een heel duurzaam gebouw. Met dank aan de gekozen materialisering, waaronder de imposante zinken NedZink NOIR gevelbekleding, en de bijzondere programmering. Jonas is volgens de jury dan ook een voorbeeldstellend project voor duurzaam, betaalbaar én collectief wonen in een dichtbevolkte stad. En het heeft de zoomfactor. De wat?
Het ontwerp van het winnende gebouw aan de haven van IJburg is geïnspireerd op het Bijbelverhaal van Jonas die wordt opgeslokt door een walvis en daar aangenaam verblijft. “Het gebouw is gelegen op een hele maritieme locatie. Ons doel was dan ook om op die landtong een kloek en stoer gebouw te maken dat past bij die waterlocatie”, vertelt Jeroen Schipper, founding partner van Orange Architects. “We waren dan ook direct gecharmeerd van het donkere gepatineerde zink NedZink NOIR, vooral omdat het niet helemaal egaal van kleur is. Het ‘leest’ heel erg als een soort huid. En daarmee is de referentie gemaakt met de walvis. Aan de binnenkant daarentegen maken we juist veel gebruik van hout om dit grote woongebouw zacht en behaaglijk te maken. Een stoer gebouw met een warm hart.”
Zoomfactor
Bijzonder aan de zinken gevelbekleding van Jonas is dat het niet op een standaard manier is toegepast. “Het zijn geen felsbanen of cassettepanelen, maar stuk voor stuk vormelementen die als een soort 3D-gevormde schilderijlijsten de kozijnen omkaderen”, verduidelijkt Schipper. “Gevelbouwer WVH heeft dan ook een geweldige prestatie geleverd.” De 3D-vorm van de zinken schilderijlijsten uit NedZink NOIR zorgen in de basis al voor de nodige diepte, maar Orange Architects heeft vervolgens ook nog een patroon bedacht. Zelf noemen ze het de zoomfactor. “Hoe dichter je het gebouw nadert, hoe meer details op de zinken gevel naar voren komen. Zo zie je langzaam patronen ontstaan”, legt Schipper uit. “Er zijn rillen in de schilderijlijsten gemaakt die de associatie van een schubbenhuid opwekken en kom je nog dichterbij dan ervaar je het kleinste detail. Hier en daar is een ‘oogje’ in de gevel gestanst. Dat maakt architectuur naar mijn mening juist zo interessant: dat naarmate je dichterbij komt je steeds iets nieuws ziet.”
Breeam Outstanding
Jonas heeft een Breeam Outstanding-certificering ontvangen, de hoogste score volgens deze internationale methode voor duurzaamheid. “Bij dit soort certificeringen gaat het heel erg over materialisering, duurzaamheid en circulair materiaalgebruik”, weet Schipper. “De keuze voor NedZink NOIR is dan ook een duurzame keuze. Het zink is namelijk 100% recyclebaar en wordt lokaal in Nederland geproduceerd.” Jonas is volgens de vakjury van BNA Beste Gebouw van het Jaar 2023 dan ook een voorbeeldstellend project voor duurzaam, betaalbaar én collectief wonen in de dichtbevolkte stad. Schipper en zijn team zijn blij met deze prijs. “Behalve een erkenning voor de bijzondere architectuur, zien we het ook als een erkenning voor het vernieuwende woonconcept van Jonas: compact met veel gedeelde publieke en collectieve voorzieningen waarmee het gebouw aan de buurt gekoppeld wordt. Dat maakt dat de mentale beleving van de woning veel verder reikt dan het eigen appartement.”
Met het gebruik van natuurlijke en biobased materialen zoals NedZink NOIR en de focus op sociale verbinding richt Jonas zich op de thema’s van de toekomst. “De vakjury doet een oproep aan architecten, maar juist ook aan opdrachtgevers en beleggers, om zich nog meer in te spannen voor de transitie naar een circulaire economie”, aldus juryvoorzitter Ed Nijpels van BNA Beste Gebouw van het Jaar 2023. “Juist nu is de verbindende kracht van architectuur van belang. Het is daarom cruciaal dat deze voorbeelden op grote schaal navolging krijgen om het Nederlandse doel van 50% circulair bouwen in 2030 te halen!”
